Bugun...


Yüksel YENİ

facebook-paylas
Dünyada ANAYASAL ÖMÜR 6 Yılın Altında
Tarih: 08-06-2024 00:54:00 Güncelleme: 08-06-2024 09:40:00


KRONOLOJİK OLARAK ANAYASALAR (3)

ANAYASALARDA ÇOCUK ÖLÜM

ANAYASAL ÖMÜR - KÜRESELLEŞME

Anti otoriteryanist yaklaşımla yumuşatılmış anarşizm anlayışı ile burjuvanın teknoliberalizme geçişi amaçlanmaktadır.  Bireyin her saniyesine değin hayatının tüm evresine müdahale ederek ferdi çoklu toplumsal mühendislik faaliyetleri ile yönlendirip nihilist bir yaklaşımla tüm doğrularını reddettirip, ebeveyn dahil tüm otoritelerle ilişkilerini koparıp an be ana teknolojik yönlendirmeler ile öz-güdülenme ile herkesin sorgusuz sualsiz burjuvaya teslim olduğu bir düzene geçiş yürütülüyor. Ayrıca İngiliz Avam kamerası üyesi Henry Usborne 2. Dünya savaşı öncesi başlattığı İngiliz dünya federalist hareketinin 1962 den sonra hareketlenerek Dünya Anayasası Koordinasyon Komitesi bünyesinde  bir Dünya Anayasası hazırlayıp Dünya Hükümeti kurmak adına yürüttükleri çalışmalara da dikkat çekmek isterim. Bu çağrıya Albert Einstein dahil devlet başkanı,din adamı bilimadamı vb tanınmış 1000 üzerinde isim imza atmıştır.

Anayasalar dogmatik metin olmaktan çıkmıştır. Esasen ölülerin dirileri idare ettiği bir mantıkla kutsal tabu şeklinde değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez hatta değiştirilmesi zorlaştırılmış maddeler zamana yenik düşmüş anayasalarda kalsa da pratikten atılmıştır. Hatta anayasal organlar bile bir çok anayasal suç olan pratikler ile metinsel olarak değiştirilmesini teklif dahi edemedikleri maddeleri ihlal ederek anayasal suç işlemektedir.

Mesela Türkiye anayasasında yer alan devrim kanunları kapsamında kabullenilen şapka kanunu. Bu kanunun değiştirilmesi dahi teklif edilemez. Tüm memurin ve müstahdemin şapka giymek zorundadır. Ama hiçbir memur ve hiçbir kamu çalışanı şapka giymemekle değiştirilmesi teklif dahi edilmeyen anayasal suç işlemektedir.

Telekominikasyon ve enformasyondaki hız yarını bile gelecek olmaktan çıkarmış. Bir gün bile hızla gelişen dünya da toplumu bekleten bir yasal zorunluluk medeniyetler yarışında toplumun geri kalmasına sebebiyet vermektedir.

Dünya anayasalarındaki cunta darbe ve meclislerin anayasaya müdahalelerini dikkate alırsak Anayasal ömür 6 yıl altına düşmüştür. Anayasal ölüm çocuk ölüm şekline dönüşmüştür. Artık her hükümet için anayasa değişikliği zorunluluk şekline dönüşmüştür. Bu aslında anayasa değişikliği kavramı ile tanımlama sınırlarını aşmış değişik anayasacılık anlayışı ile her iktidarın kendi anayasası ile hükümet olacağı yeni bir anayasacılık anlayışına doğru ülkelerin evirilmesi sürecini başlatmıştır.

ABD  anayasacılık öncülerinden Thomas Jefferson ABD anayasası hazırlanırken ABD Fransız temsilcisi olarak Fransa da devrim öncüleri ile koordineliydi. Fransız deneyiminden olsa gerek ABD anayasa hazırlama komisyonundaki isimlerle mektuplaşırken Anayasal ömür için 19 yıl gibi öngörüler paylaşmış. Doğrusu bu  19 takıntısını hangi veriler ile saptamış anlamak imkansız çünkü o gün bunu ölçecek data da yoktur. Fakat bu gün evrensel ölçekte bunları ölçmek mümkün.

2020 yılına kadarki veriler esas alınarak aşağıda paylaşacağım tabloda en katı anayasacılık ABD’de olmasına rağmen ABD’de bile her ne kadar 1 yeni anayasa hazırlanmış olsa da anayasal düzeni değiştirmek adına federal düzeyde en son 2020 Trump’un örgütlediği sivil darbe girişimi dahil 4 başarısız darbe girişimi olmuş. Eyalet düzeyli darbe girişimi 6 eyalet alt yerleşimlerinde ise 3 olmak üzere toplam 13 darbe girişimi 15 kez de anayasa değişikliği yapılarak anayasaya müdahale yapılmıştır. Anayasal düzene ilk geçen Amerika kıtası ülkeleri ve batı Avrupa’yı kapsayan Rum Uygarlık Havzasında anayasaların ömrü 6 yıl altına düşmüştür. 

Batıda Rum, Doğuda Çin, Kuzeyde Hun, Güneyde Sevahili (indus) Halklarının uygarlık havzalarında Anayasal Ömrü ülke bazlı inceleyerek Merkezde İslam Dünyasında ki Anayasalardaki evrimi ayrıntılı ele alalım isterim.

BATIDA RUM UYGARLIK HAVZASINDA ANAYASALARDA EVRİM

Batıda Rum kök kültürü ile şekillenen Batı Avrupa’nın etki alanındaki ülkeleri bu kategoride toparladım. Doğu Avrupa ülkeleri esasen Batı Avrupa’nın kendisinden kabullenmediği sadece tampon bölge muamelesi ile Batı Avrupa’nın güvenlik koridoru olarak müdahil olduğu ülkelerdir. Sadece batı Avrupa’nın güvenliğini sağlama amacı ile kullanırlar. Burada balkanlar ve Kosova ülkeleri tarihi birikimi toplumsal hafızası ve kök kültürü itibarıyla Türk kültür havzası içerisinde yer aldığından bu tabloda yer almamıştır. Kuzey doğu Avrupa ve İskandinavya ülkeleri ise Slav kök kültürüne sahip kuzey Asya halkları ile birlikte Kuzeyde Hun Medeniyet Havzası içerisinde değerlendiriliştir.

RUM UYGARLIK HAVZASINDA ANAYASALAR
Ülke İlan
Tarihi
Darbe Yeni
Anayasa
Anayasada
Değişiklik
Askıya
Alınma
Geçici
 Anayasa
 Anayasal
Ömür
İngiltere 0 0 0 78 0 0 0,0
ABD 1789 13 1 15 0 0 14,4
Fransa 1791 17 15 30 0 0 5,1
Hollanda 1795 5 6 26 0 0 7,0
İsviçre 1798 7 7 93 0 0 2,2
ispanya 1808 32 13 12 2 1 7,6
İsveç 1809 4 2 83 0 0 2,5
Norveç 1814 2 1 54 0 0 3,7
Portekiz 1822 22 6 27 4 0 5,4
Belçika 1831 2 1 33 0 0 5,6
İtalya 1848 5 3 14 0 0 10,1
Danimarka 1849 3 5 1 0 0 28,5
Kanada 1867 0 1 31 0 0 4,8
Lüksemburg 1868 1 1 23 0 0 6,3
Finlandiya 1919 2 2 42 0 0 2,3
Avusturya 1920 2 3 61 0 0 1,6
İrlanda 1922 2 2 32 0 0 2,9
İzlanda 1944 0 1 7 0 0 9,5
Almanya 1949 7 1 37 0 0 1,9
Malta 1964 0 1 29 0 0 1,9
TOPLAM   129 72 728 6 1 6,16
OKYANUS ÖTESİ YERLİ HALKLAR
Ülke İlan
Tarihi
Darbe Yeni
Anayasa
Anayasada
Değişiklik
Askıya
Alınma
Geçici
 Anayasa
 Anayasal
Ömür
Haiti 1801 28 24 15 0 0 5,6
Paraguay 1813 21 6 2 0 0 25,9
Arjantin 1816 12 5 14 0 3 9,3
Şili 1818 36 6 50 1 2 3,4
Meksika 1822 24 8 97 1 2 1,8
Brezilya 1824 20 7 53 0 1 3,2
Bolivya 1826 34 18 14 1 0 5,9
Peru 1824 21 13 37 1 1 3,8
Kolombiya 1830 10 8 67 0 1 2,5
Ekvador 1830 7 27 23 3 0 3,6
Uruguay 1830 4 6 17 1 0 7,9
Venezuela 1830 7 23 6 1 0 6,3
Kosta Rika 1841 6 10 54 1 0 2,8
El Salvador 1841 8 13 13 1 0 6,6
Dominik Cumhuriyeti 1844 10 33 0 1 0 5,2
Guatemala 1845 3 8 12 1 2 7,6
Honduras 1848 7 14 39 0 0 3,2
Nikaragua 1848 3 12 15 1 0 6,1
Küba 1901 3 8 9 0 1 6,6
Panama 1904 5 4 12 0 0 7,3
Jamaika 1962   1 13 0 0 4,1
Trinidad ve Tobago 1962 1 2 19 0 0 2,8
Guyana 1966   3 21 0 0 2,3
Surinam 1975 7 2 1 1 2 7,5
TOPLAM   277 261 603 15 15 5,89
KUZEYDE HUN-SLAV UYGARLIK HAVZASINDA ANAYASALAR
Ülke İlan
Tarihi
Darbe Yeni
Anayasa
Anayasada
Değişiklik
Askıya
Alınma
Geçici
 Anayasa
 Anayasal
Ömür
Polonya 1791 5 9 22 1 1 6,9
Rusya 1905 14 6 46 0 0 2,2
Litvanya 1918 5 4 6 0 3 7,8
Estonya 1919 2 4 5 0 1 10,1
Letonya 1919 1 4 6 0 1 9,2
Moldova 1941 1 3 11 0 0 5,6
Ukrayna 1978 6 2 11 0 0 3,2
Ermenistan 1978 1 2 4 0 0 7,0
Slovenya 1991   1 7 0 0 3,6
Slovakya 1992   1 13 0 0 2,0
Çek Cumhuriyeti 1993   1 7 0 0 3,4
Belarus 1994   1 3 0 0 6,5
TOPLAM   35 38 141 1 6 5,64
DOĞUDA ÇİN UYGARLIK HAVZASI
Ülke İlan
Tarihi
Darbe Yeni
Anayasa
Anayasada
Değişiklik
Askıya
Alınma
Geçici
 Anayasa
 Anayasal
Ömür
Çin 1911 22 11 8 0 1 5,5
Japonya 1889 9 2 0 0 0 65,5
Güney Kore 1948 4 1 8 0 0 8,0
Kuzey Kore 1948 1 2 10 0 0 6,0
Laos 1947 9 2 6 0 0 9,1
Moğolistan 1924   4 11 0 0 6,4
Butan 1952   2 3 0 1 11,3
TOPLAM   45 24 46 0 2 15,97

 

ANAYASAL ÖMÜR 6 YILIN ALTINDA

2020 yılı verileri kapsamında dünya ölçeğindeki anayasalara müdahaleleri dikkate alırsak anayasal ömür 6 yılın altına düşmüştür. Yani dogmatik anayasalar devrini tamamlamış her hükümetin kendi anayasası ile geleceği bir sürece doğru dünya evrilmektedir.

1921 Anayasası seçimden seçime değişen bir anayasadır. Üç anayasal metinden mürekkeptir. Teşkilatı Esasi; Devlet başkanının halktan onay aldığı ve iktidarı süresince devleti nasıl örgütleyeceğini kapsar. Meclis Beyannamesi; Yasama üyelerinin kimlerle hangi ilkeler etrafında hangi şartlarda anlaşarak meclise geleceklerinin deklare edildiği seçim beyannamelerini kapsar. Hükümet Programı; Devlet başkanının kabine üyelerinin kimler olduğunu ve hangi faaliyet programı kapsamında neleri yapacağının halka sunularak halktan alınan onayla belirlendiği canlı ve değişken bir anayasacılık anlayışıdır.

1921 Anayasası anayasa değişikliği ile zaman kaybetmeyi, anayasadaki doğmalar nedeniyle toplumsal patinaj yada geri kalmayı ortadan kaldıracak şahısların tüm doğrularının devlet tarafından tanındığı çok hukuklu, çeşitlikçi ve çoğulcu bir anayasadır.



Bu yazı 2774 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
nöbetçi eczaneler
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 20 17 0 3 53 22 54 +31
2 Fenerbahçe 20 15 2 3 52 20 48 +32
3 Samsunspor 20 12 4 4 34 19 40 +15
4 Eyüpspor 21 11 4 6 34 19 39 +15
5 Göztepe 20 10 6 4 40 26 34 +14
6 Beşiktaş 20 8 4 8 29 21 32 +8
7 Başakşehir FK 20 8 7 5 35 30 29 +5
8 Çaykur Rizespor 20 8 9 3 22 31 27 -9
9 Gaziantep FK 20 7 8 5 26 28 26 -2
10 Trabzonspor 19 6 6 7 34 24 25 +10
11 Alanyaspor 20 6 7 7 24 28 25 -4
12 Kasımpaşa 20 5 5 10 32 37 25 -5
13 Konyaspor 21 6 9 6 27 33 24 -6
14 Sivasspor 21 6 10 5 26 35 23 -9
15 Antalyaspor 20 6 10 4 22 39 22 -17
16 Bodrum FK 21 4 13 4 15 29 16 -14
17 Kayserispor 19 3 9 7 19 39 16 -20
18 Hatayspor 20 1 12 7 21 37 10 -16
19 Adana Demirspor 20 2 16 2 17 45 5 -28
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 21 14 5 2 34 19 44 +15
2 Fatih Karagümrük 21 11 5 5 36 20 38 +16
3 Erzurumspor FK 21 11 7 3 26 16 36 +10
4 Çorum FK 22 9 5 8 29 20 35 +9
5 Bandırmaspor 22 9 6 7 29 27 34 +2
6 İstanbulspor 21 10 8 3 34 24 33 +10
7 Gençlerbirliği 21 9 6 6 23 19 33 +4
8 Boluspor 21 9 8 4 30 26 31 +4
9 Keçiörengücü 21 8 7 6 27 25 30 +2
10 MKE Ankaragücü 21 9 9 3 27 21 30 +6
11 Pendikspor 21 8 7 6 28 25 30 +3
12 Amed SK 21 7 5 9 21 19 30 +2
13 Esenler Erokspor 21 8 8 5 27 26 29 +1
14 Manisa FK 21 9 10 2 26 28 29 -2
15 Ümraniyespor 21 8 8 5 30 29 29 +1
16 Iğdır FK 21 7 9 5 22 23 26 -1
17 Sakaryaspor 21 6 7 8 25 29 26 -4
18 Şanlıurfaspor 21 7 10 4 26 29 25 -3
19 Adanaspor 21 3 11 7 17 37 16 -20
20 Yeni Malatyaspor 21 0 21 0 10 65 21 -55
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 19 14 0 5 46 9 47 +37
2 Batman Petrolspor 19 13 5 1 35 18 40 +17
3 GMG Kastamonuspor 19 11 2 6 32 16 39 +16
4 Altınordu 19 10 2 7 35 15 37 +20
5 Adana 1954 Futbol Kulübü 19 10 5 4 37 20 34 +17
6 24Erzincanspor 19 8 3 8 28 17 32 +11
7 İskenderunspor A.Ş. 19 8 4 7 28 17 31 +11
8 Beykoz Anadolu 19 9 6 4 28 24 31 +4
9 Fethiyespor 19 7 6 6 24 21 27 +3
10 Kırklarelispor 19 5 6 8 21 21 23 0
11 Isparta 32 Spor 19 4 6 9 16 19 21 -3
12 Kepezspor FAŞ 19 5 9 5 21 27 20 -6
13 İnegölspor 19 4 7 8 18 25 20 -7
14 1461 Trabzon FK 19 5 10 4 22 27 19 -5
15 Sincan Belediye Ankaraspor 19 3 10 6 14 28 15 -14
16 Karaköprü Belediyespor 19 2 10 7 19 33 13 -14
17 Altay 19 4 13 2 16 42 11 -26
18 Hes İlaç Afyonspor 19 0 18 1 6 67 5 -61
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 17 13 0 4 36 5 43 +31
2 Karşıyaka 17 10 3 4 27 14 34 +13
3 Düzcespor 17 9 3 5 26 15 32 +11
4 Belediye Kütahyaspor 17 9 4 4 29 17 31 +12
5 Muş Spor Kulübü 17 7 2 8 21 14 29 +7
6 Silifke Belediye Spor 17 7 4 6 32 21 27 +11
7 Anadolu Üniversitesi 17 7 5 5 22 13 26 +9
8 Bornova 1877 17 5 5 7 26 26 22 0
9 Kahramanmaraşspor 17 6 7 4 17 22 22 -5
10 Artvin Hopaspor 17 5 6 6 12 19 21 -7
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 17 4 7 6 10 16 18 -6
12 Tokat Bld Plevnespor 17 3 7 7 11 18 16 -7
13 Kırşehir Futbol SK 17 4 9 4 18 31 16 -13
14 Bulvarspor 17 2 9 6 15 31 12 -16
15 Kuşadasıspor 17 3 13 1 13 31 10 -18
16 Ergene Velimeşe 17 2 12 3 7 29 9 -22
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/02/2025 Kayserispor vs Trabzonspor
 01/02/2025 Başakşehir FK vs Samsunspor
 02/02/2025 Adana Demirspor vs Kasımpaşa
 02/02/2025 Göztepe vs Alanyaspor
 02/02/2025 Fenerbahçe vs Çaykur Rizespor
 03/02/2025 Gaziantep FK vs Galatasaray
 09/02/2025 Alanyaspor vs Fenerbahçe
 09/02/2025 Antalyaspor vs Başakşehir FK
 09/02/2025 Bodrum FK vs Göztepe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/02/2025 Gençlerbirliği vs Iğdır FK
 01/02/2025 Pendikspor vs Adanaspor
 02/02/2025 Şanlıurfaspor vs İstanbulspor
 02/02/2025 Ümraniyespor vs MKE Ankaragücü
 02/02/2025 Amed SK vs Sakaryaspor
 02/02/2025 Manisa FK vs Fatih Karagümrük
 02/02/2025 Esenler Erokspor vs Boluspor
 07/02/2025 Gençlerbirliği vs Esenler Erokspor
 08/02/2025 Iğdır FK vs Pendikspor
 08/02/2025 Yeni Malatyaspor vs Erzurumspor FK
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/02/2025 Beykoz Anadolu vs Batman Petrolspor
 01/02/2025 Fethiyespor vs İskenderunspor A.Ş.
 01/02/2025 GMG Kastamonuspor vs Altay (H:1)
 01/02/2025 Kepezspor FAŞ vs Sarıyer
 01/02/2025 Kırklarelispor vs Adana 01 Futbol Kulübü
 01/02/2025 24Erzincanspor vs 1461 Trabzon FK
 02/02/2025 Isparta 32 Spor vs Altınordu
 02/02/2025 Sincan Belediye Ankaraspor vs Karaköprü Belediyespor
 08/02/2025 Adana 01 Futbol Kulübü vs 24Erzincanspor
 08/02/2025 Sarıyer - Isparta 32 Spor Sarıyer ligdeki son 19 maçında hiç kaybetmedi  Sarıyer yenilmez
 08/02/2025 İskenderunspor A.Ş. - İnegölspor İskenderunspor A.Ş. ligde evindeki son 7 maçında hiç kaybetmedi  İskenderunspor A.Ş. yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/02/2025 Bursaspor vs Ergene Velimeşe (H:1)
 01/02/2025 Kuşadasıspor vs Kahramanmaraşspor
 01/02/2025 Silifke Belediye Spor vs Anadolu Üniversitesi
 02/02/2025 Artvin Hopaspor vs Bornova 1877
 02/02/2025 Belediye Kütahyaspor vs Muş Spor Kulübü
 02/02/2025 Kırşehir Futbol SK vs Tokat Bld Plevnespor
 02/02/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü vs Karşıyaka
 09/02/2025 Anadolu Üniversitesi vs Belediye Kütahyaspor
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


NAMAZ VAKİTLERİ
HAVA DURUMU
HABER ARA
YUKARI