Çin topluma bakıldığında İmparator

2- Az sayıda ancak çok zengin hanedan prensleri,

3- Köylüleri iş başında denetleyip yargılayan ve bu yüzdende nefret edilen kâhyalar tarafından temsil edilen büyük toprak sahipleri

4-Korkulan, bambu tahtalarıyla ülkeyi uzaktan yöneten çok nadir görülen memurları

5- Köylüler şeklinde tasnif edilebilecek bir yapılanma göze çarpar.

   Bu toplum aynı zamanda kölecidir. En azından kölecilik bu toplumun başat eklemleşmesi değilse de sıklıkla mevcuttur. Kölecilik, devasız bir sefaletin ve önlenemez bir aşırı nüfusun kendiliğinden ortaya çıkardığı bir sonuçtur. Sefiller şans aleyhlerine döndüğünde kendilerini dahi satabilmektedirler. Ebeveynlerin çocuklarını satmasıysa olağan bir eylemdir. Öyle ki 1908 kararnamesiyle yasaklanana kadar sürmüştür.

  Aile ataerkildir. Aile dayanışması en uzak kuzenlere hatta çocukluk arkadaşlarına kadar uzanır. Bir şekilde yükselmeyi başaran ayrıcalıklılar, aile hücresinin erdeminden yararlanmakta ortak ataların takdisine mazhar olmaktadırlar.

  Köylülerin kendi küçük toprakları vardır ancak onların üzerinde “Çen çe” denilen bir kırsal eşraf kesimi vardır. Çen çeler, topraklarını kiraya vermekte, tefecilik yapmakta, köylülerden angarya istemekte, sahibi oldukları fırın ve değirmenlerden yararlanmaları karşılığında köylülerden ayni bedel almaktadırlar.   Bu sınıf devlet çıkarlarını gözeten okumuşlara bağlıdırlar.

   Bu çok iplikli doku, eski hiyerarşinin 4 grubu ile düzeni korumaktadır.

-Okumuşlar (Çe)

Köylüler (Nong)

-Zanaatkarlar (Kong)

-Tüccarlar (Çang)

     Sıralamadaki son iki grup yönetim tarafından dikkatle takip edilmiş hizada tutulmuştur. Özellikle Okumuşlar başta toprak sahipleri hanedan prensleri ve imparator açısından tehdit yaratacak pozisyonlara ulaşmaları engellenmiştir. 

    Böylesi bir düzenin egemen olduğu bir ortamda Çin toplumu, sıra dışı hareketlilikler ve atılımlar bekleme kabiliyetinden hep uzak olmuştur.

   Batı dünyasıyla kıyaslandığında Çin, özgür kentlere sahip değildir. Gelişmenin mayasını teşkil den çılgınca kazanç arzusuna sahip tüccarları da bulunmamaktadır. 13’üncü asırdan itibaren gururlarını tatmin için gösterişli harcamalar yapmaya başlayan tüccarların en zeki ve ufku geniş olanları kendilerine Okumuşları/Mandarinleri hedef alarak onlara benzemeye çalışmışlardır. Çindeki iribaş diyebileceğimiz tüccarlar içinde Batı tipi kapitalist zihniyete sahip olanlara rastlanmaz. Mevcutların başlıca amaçları, rahat bir hayat sürdürmeye, ahlaki ve toplumsal görevlerini yapmaya, özelliklede de aile ve tüm akrabalarına olan borçlarını ödemeye yetecek kadar para kazanmak olmuştur.   Dahası gezgin tüccar ve zanaatkârlar henüz olgunlaşmamış bir ekonomiyi temsil ederler. Alet ve edevatını sırtında taşıyan kentler ile kırlar arasında iş peşinde koşan zanaatkârlar fakirdirler.

       Kredi de yoktur. Tefecilik yaygındır. Tefecilik tek başına geri ve zor nefes alan bir ekonominin kanıtıdır.

      Çin ülkesinde bölgeler arası hızlı ve yeterli ulaşım ağıda bulunmamaktadır. Bağlantılar zayıftır. Ülke dışarıya çok az açılmıştır.Zatan coğrafyanın getirdiği sınırlama ile kuzeyindeki geniş çöller öyle açılma arzusu uyandırmaz tersine konergöçer toplumların yağma akınlarının sebep olduğu belalardan korunmak amacıyla bu yöndeki pozisyonları savunmada kalma şeklinde olmuştur.Güneylerindeki deniz ise uzun yıllar aılımı sağlayan bir köprüden çok ulaşımı engelleyen kapı -duvar işlevi görmüştür.

       Parentez içine alarak  Çin'in kapalı ülke olması faktörünü biraz açalım.  Ülkenin dışarı açılan iki kapısı vardır. Kuzeyde büyük Çöller; güneyde ülkeye altın tozu, karabiber, baharat sağlayan deniz yolu ve bu yolun ötesindeki Sonda adaları. Ming hanedanı deniz yolunu açmak üzere 1405-1432 arası çaba göstermiş; Seylan’a İran körfezine, Kızıldeniz ve Afrika kıyılarına kadar ulaşılmıştır. İlk ulaşılan yerlerden Çin’e gelen en şaşırtıcı ithalat ürünü zürafalar olsa gerektir. Eğer uygun bir rüzgâra düşülseydi belki de Ümit Burnunu Portekizlilerden 50 yıl önce bulabilirlerdi. Hatta bu keşfin ardından Avrupa’ya hatta Amerika’ya kadar uzanabilirlerdi. Deniz yolu ancak19’uncu aşıra batılılar tarafından kendi lehlerine açılır. 

      Çin kapalı ülke konumundan çıkmak için gücünü daha çok kuzeye çöl yoluna yöneltir. Başkent1421 yılında Nankin’den Pekin’e taşınır. Nihayet Mançu hanedanı imparatorları 17 ve18’inci yüzyıllarda Kuzey Çöl yolunu açmayı ve aşmayı başarır. Hazar Denizi'ne ve Tibet’e kadar geniş toprakları işgal ederler. Göçebeleri uzak batıya sürerek kendilerini korumaya alırlar. Bu fetih kuzey Çin’e barış getirir. 1689 Nertçinsk anlaması ile sınır Sibirya’nın Amur nehrine kadar yayılır. Bu başarının ikinci bir sonucu da şu olur. İrkutsk’un güneyindeki Kiatka’da büyük fuarlar açılır. Kuzey kürklerinin Çin pamuklu ipekli ve çayıyla takasına başlanır.Kuzey Çöl yolunu açma ve aşmanın bir siyasal sonucu da işgal edilen Türkistan topraklarıdır ki  bu gelişmenin günümüze yansıyan yüzü, kanayan yaraDoğu Türkistandır.Buranın sahibi Türk halka yapılan haksızlık ve zulümlerdir.Parantezi kapattık. 

     Kabaca tüm bu ve önceki faktörler birleşerek Çin’i bir toplumsal hareketsizliğe sevk etmiştir diyebiliriz.