Bugun...


Muhammed Nur ANBARLI

facebook-paylas
Said'i Nursi'nin Yöntemlerini Yeniden Düşünme
Tarih: 10-11-2024 15:58:00 Güncelleme: 10-11-2024 16:50:00


Said Nursî'nin kullandığı "yöntemler"in, gelenek içinde nereye oturduğu üzerine hiç konuşulmadı. Meselâ, Ehlisünnet'in "ehlidalalet" olarak vasıflandırarak yok ettiği Mutezile açısından bakalım. İlk dönem Ehlisünnet imamlarının hocalarının hepsi Mutezile imamlarıydı. Mutezile diğer ekollere nazaran sistematik bir yaklaşım sergiliyordu. Tarihte ilk defa bilgi epistemolojisini kuran Mutezileydi. Fakat Mutezile'nin yine diğerlerinden çok farklı bir dil ve kavramsal mekanizması vardı. Diğer ekoller varlığa ve olgulara dair kanaatlerini, Kur'ân->Hadis->Sahabe görüşü vs. üzerinden ele alıyordu. Mutezile ise böyle yapmıyor, tamamen akıl ile hakikate varılabileceğini iddia ediyordu. Meselâ, Allah'ın varlığı ve birliği Mutezile için çok kritik ve asıl hususlardan birisiydi. Allah'ın varlığını ve birliğini hiçbir âyet ve hadise müracaat etmeden ispatlamak yöntemi geliştirmişlerdi. Bunun sebebini, müslümanların olmadığı kozmopolit bir coğrafyada, müslümanların kendi iç ispat mekanizmaları zaten muhatapları tarafından kabul edilmediği için (Hıristiyan ve Yahudi teologlar, kadim eski dinler ve Yunan felsefesi) Mutezile bambaşka bir dil, mantık ve paradigma geliştirmiş ve bu yaklaşımında çok başarılı olmuştu. İslâm tarihinin bu dönemi için, "Yunan felsefesiyle karşılaşan ve darmaduman olan Müslüman tefekkürünü Mutezile kurtarmış ve müslümanlığın erken dönem tükenmesini önlemiştir" yorumları çok sık yapılır.
Bu küçük bilgiden hareketle, Said Nursî'nin Allah'ın varlığı ve birliği üzerine özel bir önem vermesi ve çaba sarfetmesi, Gençlik Rehberi, Meyve Risalesi.. gibi risalelerinde bu meseleye dair gelenekten hiç olmayan yeni bir dil geliştirdiğini görüyoruz. Bu yöntem Mutezile yöntemi olarak isimlendirilebilir. Âyet ve hadise, sahabe görüşüne vs. hiç müracaat etmeden, Allah'ın varlığını ve birliğini ispatlamak, delillendirmek ve mantıklı bir çerçevede sağlamlaştırmak Said Nursî'nin karakteristik özelliklerinden birisi.
Mutezile'nin bu yöntemini kullandığı için Said Nursî'ye asla Mutezile diyemeyiz. Çünkü özellikle Kader Risalesi'nde Mutezile'nin anlayışına karşı çıkar ve tashih eder.
Aynı şekilde, sadece Maturidî ekolüne özgü olarak Allah'ın zat ve sıfatlarına, isimlerine odaklanan bir tefekkür geliştirmek yine Said Nursî'nin karakteristik özelliklerinden birisi. Yine gelenekten farklı bir tutum içinde olduğunu söyleyebiliriz. Fakat Maturidî'nin bu yöntemini kullandığı için Said Nursî'ye Maturidî diyemeyiz.
Yine benzer şekilde, Said Nursî'nin Hazreti Ali ve Ehlibeyt'le ilgili çok özel yönelişi, Hazreti Ali'yi kendisine üstad ve imam kabul edişi üzerinde de durmak gerekir. Celcelûtiye ve Cevşen sadece Şiî kaynaklarda bulunan, Sünnî kaynakların Fatımî Devleti süreçlerinde Şiîlerle mücadele ederken kültürel, siyasî ve dinî bir mücadele geliştirmeleri, Sünnîliği Şiî karşıtlığı üzerinden tanımlamaları sürecinde Müslümanlık açısından kıymetli bazı kayıplara da yol açıldı. Sünnî literatür, Şiî dünyaya kapandığı için Celcelûtiye ve Cevşen sadece Şiîlere özgü hale geldi. Fakat Said Nursî'nin Cevşen ve Celcelûtiye'yi Şiî kaynaklardan çıkartarak, yeniden ortaya koyması ve bunlar üzerinden yeni bir tefekkür geliştirmesi çok önemli ve anlamları ihmal edilen bir husus. Ama bundan dolayı Said Nursî'ye Şiî diyemeyiz.
Kendisi de Eş'arî ekolüne mensup olduğu halde, geliştirdiği yeni paradigmalar açısından Said Nursî'ye yine Eş'arî diyemeyiz.
Şahsî kanaatim şu şekilde: Tarih boyunca sahneye çıkmış birçok İslâm ekolünün çok doğru ve çok kıymetli tarafları vardı, fakat ana akım tarafından ötelenmeleri ve yok edilmeleri ümmetin tefekkür kütüphanesinde bir daralma meydana getirdi. Meselâ, Said Nursî'nin yine ehlidalalet olduğu için yok edilen Hurufîlik'ten bazı kritik yöntemler ödünç aldığını da söyleyebiliriz. Harflerin sayıları, ebced hesapları, yüz okumaları... gibi sadece Hurufîliğe özgü yöntemler kullandığını görüyoruz.
Bunlardan hareketle, "Her bâtılda dahi bir dâne-i hakikat bulunur" kaziyesini hatırlatan Said Nursî'nin, yok edilen veya siyasî saiklerle ihmal edilen, kapıların kapatıldığı hakikatleri cesaretle alarak, yeniden ihya ederek yeni bir kimyasal alaşım, yeni bir tefekkür geliştirdiğini söyleyebiliriz.
Metin kritik yapıldığı zaman görülebilecek hususlar bunlar.
Yoksa yüzeysel olarak bakıldığında Said Nursî ile ilgili taraftarlarının söylediklerinin de, karşıtlarının söylediklerinin de ciddiye alınacak bir tarafı yok.


Bu yazı 149 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YAZARLAR
nöbetçi eczaneler
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 20 17 0 3 53 22 54 +31
2 Fenerbahçe 21 16 2 3 55 22 51 +33
3 Samsunspor 21 12 5 4 34 23 40 +11
4 Eyüpspor 21 11 4 6 34 19 39 +15
5 Göztepe 21 10 7 4 40 27 34 +13
6 Başakşehir FK 21 9 7 5 39 30 32 +9
7 Beşiktaş 20 8 4 8 29 21 32 +8
8 Kasımpaşa 21 6 5 10 37 40 28 -3
9 Alanyaspor 21 7 7 7 25 28 28 -3
10 Çaykur Rizespor 21 8 10 3 24 34 27 -10
11 Trabzonspor 20 6 6 8 34 24 26 +10
12 Gaziantep FK 20 7 8 5 26 28 26 -2
13 Antalyaspor 21 7 10 4 25 41 25 -16
14 Konyaspor 21 6 9 6 27 33 24 -6
15 Sivasspor 21 6 10 5 26 35 23 -9
16 Kayserispor 20 3 9 8 19 39 17 -20
17 Bodrum FK 21 4 13 4 15 29 16 -14
18 Hatayspor 21 1 13 7 23 40 10 -17
19 Adana Demirspor 21 2 17 2 20 50 5 -30
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 22 14 5 3 35 20 45 +15
2 Fatih Karagümrük 22 11 5 6 38 22 39 +16
3 Erzurumspor FK 22 11 7 4 27 17 37 +10
4 Gençlerbirliği 22 10 6 6 25 19 36 +6
5 Çorum FK 22 9 5 8 29 20 35 +9
6 Bandırmaspor 22 9 6 7 29 27 34 +2
7 İstanbulspor 22 10 9 3 34 25 33 +9
8 Keçiörengücü 22 9 7 6 34 25 33 +9
9 Pendikspor 22 9 7 6 29 25 33 +4
10 Boluspor 22 9 8 5 31 27 32 +4
11 Ümraniyespor 22 9 8 5 32 30 32 +2
12 Amed SK 22 7 5 10 23 21 31 +2
13 Esenler Erokspor 22 8 8 6 28 27 30 +1
14 Manisa FK 22 9 10 3 28 30 30 -2
15 MKE Ankaragücü 22 9 10 3 28 23 30 +5
16 Şanlıurfaspor 22 8 10 4 27 29 28 -2
17 Sakaryaspor 22 6 7 9 27 31 27 -4
18 Iğdır FK 22 7 10 5 22 25 26 -3
19 Adanaspor 22 3 12 7 17 38 16 -21
20 Yeni Malatyaspor 22 0 22 0 10 72 21 -62
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 20 15 0 5 48 10 50 +38
2 Batman Petrolspor 20 14 5 1 36 18 43 +18
3 GMG Kastamonuspor 20 12 2 6 36 16 42 +20
4 Altınordu 20 10 2 8 36 16 38 +20
5 Adana 1954 Futbol Kulübü 20 11 5 4 38 20 37 +18
6 İskenderunspor A.Ş. 20 8 4 8 28 17 32 +11
7 24Erzincanspor 20 8 4 8 29 21 32 +8
8 Beykoz Anadolu 20 9 7 4 28 25 31 +3
9 Fethiyespor 20 7 6 7 24 21 28 +3
10 Kırklarelispor 20 5 7 8 21 22 23 -1
11 İnegölspor 20 5 7 8 21 25 23 -4
12 1461 Trabzon FK 20 6 10 4 26 28 22 -2
13 Isparta 32 Spor 20 4 6 10 17 20 22 -3
14 Kepezspor FAŞ 20 5 10 5 22 29 20 -7
15 Karaköprü Belediyespor 20 3 10 7 21 34 16 -13
16 Sincan Belediye Ankaraspor 20 3 11 6 15 30 15 -15
17 Altay 20 4 14 2 16 46 11 -30
18 Hes İlaç Afyonspor 20 0 19 1 6 70 5 -64
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 18 14 0 4 38 5 46 +33
2 Karşıyaka 18 10 3 5 29 16 35 +13
3 Belediye Kütahyaspor 18 10 4 4 31 18 34 +13
4 Düzcespor 18 9 3 6 26 15 33 +11
5 Anadolu Üniversitesi 18 8 5 5 24 13 29 +11
6 Muş Spor Kulübü 18 7 3 8 22 16 29 +6
7 Silifke Belediye Spor 18 7 5 6 32 23 27 +9
8 Bornova 1877 18 5 5 8 26 26 23 0
9 Kahramanmaraşspor 18 6 8 4 17 23 22 -6
10 Artvin Hopaspor 18 5 6 7 12 19 22 -7
11 23 Elazığ Futbol Kulübü 18 4 7 7 12 18 19 -6
12 Kırşehir Futbol SK 18 5 9 4 19 31 19 -12
13 Tokat Bld Plevnespor 18 3 8 7 11 19 16 -8
14 Bulvarspor 18 2 9 7 15 31 13 -16
15 Kuşadasıspor 18 4 13 1 14 31 13 -17
16 Ergene Velimeşe 18 2 13 3 7 31 9 -24
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/02/2025 Gaziantep FK vs Galatasaray
 09/02/2025 Alanyaspor vs Fenerbahçe
 09/02/2025 Antalyaspor vs Başakşehir FK
 09/02/2025 Bodrum FK vs Göztepe
 09/02/2025 Galatasaray vs Adana Demirspor
 09/02/2025 Kasımpaşa vs Çaykur Rizespor
 09/02/2025 Kayserispor vs Konyaspor
 09/02/2025 Samsunspor vs Hatayspor
 09/02/2025 Sivasspor vs Beşiktaş
 09/02/2025 Samsunspor - Hatayspor Hatayspor ligdeki son 10 maçında hiç kazanamadı  Samsunspor yenilmez
 09/02/2025 Galatasaray - Adana Demirspor Galatasaray ligdeki son 20 maçında hiç kaybetmedi  Galatasaray yenilmez
 09/02/2025 Alanyaspor - Fenerbahçe Fenerbahçe ligdeki son 7 maçında hiç kaybetmedi  Fenerbahçe yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 07/02/2025 Gençlerbirliği vs Esenler Erokspor
 08/02/2025 Iğdır FK vs Pendikspor
 08/02/2025 Yeni Malatyaspor vs Erzurumspor FK
 08/02/2025 Adanaspor vs Manisa FK
 08/02/2025 Sakaryaspor vs Çorum FK
 08/02/2025 Kocaelispor vs Amed SK
 09/02/2025 Bandırmaspor vs Şanlıurfaspor
 09/02/2025 Boluspor vs Keçiörengücü
 09/02/2025 İstanbulspor vs MKE Ankaragücü
 09/02/2025 Fatih Karagümrük vs Ümraniyespor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 08/02/2025 Adana 01 Futbol Kulübü vs 24Erzincanspor
 08/02/2025 Altay vs Beykoz Anadolu
 08/02/2025 Altınordu vs Kırklarelispor
 08/02/2025 Batman Petrolspor vs Fethiyespor
 08/02/2025 İskenderunspor A.Ş. vs İnegölspor
 08/02/2025 Karaköprü Belediyespor vs GMG Kastamonuspor
 08/02/2025 Sarıyer vs Isparta 32 Spor
 08/02/2025 1461 Trabzon FK vs Sincan Belediye Ankaraspor
 12/02/2025 Batman Petrolspor vs İskenderunspor A.Ş.
 08/02/2025 Adana 01 Futbol Kulübü - 24Erzincanspor Adana 01 Futbol Kulübü ligdeki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Adana 01 Futbol Kulübü yenilmez
 08/02/2025 Altınordu - Kırklarelispor Altınordu ligdeki son 5 maçında hiç kaybetmedi  Altınordu yenilmez
 08/02/2025 Afyonspor Kulübü - Kepezspor FAŞ Afyonspor Kulübü ligdeki son 20 maçında hiç kazanamadı  Kepezspor FAŞ yenilmez
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 09/02/2025 Anadolu Üniversitesi vs Belediye Kütahyaspor
 09/02/2025 Bornova 1877 vs Kuşadasıspor
 09/02/2025 Düzcespor vs 23 Elazığ Futbol Kulübü
 09/02/2025 Ergene Velimeşe vs Kırşehir Futbol SK
 09/02/2025 Kahramanmaraşspor vs Silifke Belediye Spor
 09/02/2025 Karşıyaka vs Artvin Hopaspor
 09/02/2025 Muş Spor Kulübü vs Bursaspor
 09/02/2025 Tokat Bld Plevnespor vs Bulvarspor
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
HABER ARŞİVİ

Web sitemize nasıl ulaştınız?


NAMAZ VAKİTLERİ
HAVA DURUMU
HABER ARA
YUKARI