Bir kadın nasıl ateizmi savunabilir?!
Dawkins'e göre, ‘insan hakları, insanın asaleti ve insan yaşamının kutsallığı’ gibi varsayımların gerçekte karşılığı da yoktur. (Dawkins, Kör Saatçi, s. 335) Dawkins, “Kısır bir kadına ‘aşık olmamız’ evrim için ‘anlamsız’, hatta ‘saçmadır.’ Çünkü sevgi ve aşk da evrimsel sürece hizmet ettikleri sürece anlamlıdır, gereklidir. Oysa kısır bir kadın üreyemediği için evrimsel açıdan bir kayıp demektir. Bize verimli nesiller verme işlevi olan aşk, eğer bize nesil veremeyecek bir kadına duyuluyorsa anlamsızdır.” (R. Dawkins, The God Delusion) demektedir. Öte yandan biyolojik açıdan erkek üstünlüğünü açıkça savunan Dawkins şöyle söylemektedir: "Kadın, doğada üreme açısından silik varlıktır." (Dawkins, Tanrı Yanılgısı, s. 296) Yine ona göre “Sevgi bir amaç değildir. Beynin çalışmasının bir yan ürünüdür. Belki de genlerin hayatta kalması için çok önemli bir üründür.” (Sami Amiri, Ateizm kendi paradigmasıyla yüzleşiyor, s. 162) Dawkins, insanın bir tür ruhsal boyut kazanma hamlesi olan aşk olayını da patolojik (hastalıklı) bir bağımlılık olarak görür. (Aliye Çınar, Deizm ve ateizm üzerine, s. 170) Dawkins, Aşk duygusunu patolojik yani hastalıklı bir bulgu olarak değerlendirir. Dawkins, bencilce almayı, normallik olarak görür. (Aliye Çınar, Deizm ve ateizm üzerine, s. 299, 300)
Darwin’e göre Kadınlar
Darwin, “İnsanın Türeyişi” adlı kitabında ‘kadınların idrak etme, hızlı kavrama ve taklit konusunda ‘daha aşağı’ ırkların özelliklerini taşıdıklarını ve bu nedenle daha eski ve alt bir medeniyet seviyesine sahip olduklarını’ yazmıştır. (John R. Durant, Darwin, s. 295; Darwin, İnsanın Türeyişi, s. 15) Darwin kadının evlilikteki rolünü şöyle tarif ediyordu: “Sizinle ilgilenecek biri - better than a dog anyhow: Bir köpekten daha iyi oyalayabilecek- ev ve evin sorumluluklarını alacak biri.” (Charles Darwin, Autobiography, s. 232-233; Rebecca Coffey, daily.jstor.org, 14 Şubat 2020; Maria Popova; theatlantic.com, 16 Ağustos 2012; Alice Vincent, telegraph.co.uk, 12 Şubat 2016; Brenna Lee, http://eudaimoniac.com/charles-darwin-pros-and-cons.../...) “Sana çocukluktan itibaren sürekli eşlik ederler, sonra ilgili beslerler ve sevip oynaşabileceğin bir obje olurlar. Kadın, herşeye rağmen bir köpekten daha iyi bir şey. Ev ve evle ilgilenecek bir kişi. Müzik ve havadan sudan konuşmalar. Bunlar sağlık için iyi şeylerdir.” (Charies Darwin, The Autobiography of Charles Darwin 1809, 232-233) Darwin erkeğin özelliklerini ‘güçlü, cesur ve akıllı’ olarak görüyor, kadının özelliklerini ise ‘edilgen ve beden bakımından güçsüz ve “beyinleri eksik” olmak’ şeklinde ifade ediyordu. Erkek diye yazıyordu, ‘o kadından daha yürekli, daha mücadeleci, daha enerjiktir. Üstelik daha fazla yaratıcı dehaya sahiptir.’ (Fritjof Capra, Batı düşüncesinde dönüm noktası, s. 122) Darwin, Evlenmeden bir yıl önce 1838 yılında, “kadının, sevilen, oyun oynanan ve her halükarda köpeklerden daha iyi bir şey olduğunu” yazmıştı. (Sami Amiri, Ateizm kendi paradigmasıyla yüzleşiyor, s. 51) John R. Durant, “Darwine göre özellikle de yaşam mücadelesi hususunda kadınların, erkeklerden kat kat daha düşük mertebede olduğunu” ve “Zeka geriliği olan çocuklar ile kadınları, muhakeme yeteneklerinin yetersiz olmasından dolayı aynı kategoride değerlendirdiğini.” belirtir. (Durant, Darwinci Miras, s. 295)
Sigmund Freud’a göre kadınlar
Ateist Sigmund Freud’un görüşleri de Darwin’den farklı değildir: “O, kadınların rasyonel/akılcı düşünme melekesine sahip olmadığını, etikle/ahlakla ilgili konuklarda erkeklerle kıyaslanamayacağını” ileri sürmektedir. (Emre Dorman, Din neden gereklidir? s. 64) Üniversite Sağlık Ağında kadın sağlığı profesörü ve başkanı olan Donna Stewart göre, Freud, zamanının bir adamıydı. Kadınların özgürleşme hareketine karşıydı ve kadınların yaşamlarına cinsel üreme işlevlerinin egemen olduğuna inanıyordu. Freud kadınları erkeklerden daha aşağı olarak tanımlarken, birçok kadın psikanalizin gelişiminde ve ilerlemesinde etkili oldu. (Kendra Cherryvery, wellmind.com, 29 Ağustos 2022) Boston Simmons College psikoloji profesörü olan torunu Sophie Freud ise, dedesini ‘sahte peygamber, kadın düşmanı ve teorilerini modası geçmiş biri’ olarak nitelendirir. (ahrp.org/freud-goes-up-in-smoke-toronto-star 16 Kasım 2003)
Deizm dininin peygamber olan Kant’a göre Kadınlar
Kant’a göre kadınlar, aklını kullanabilme yetisinden mahrum, sürekli güzelliği ve cinselliği ile ön plana çıkmaya çalışan, zayıf, başka birinin himayesine muhtaç varlıklardır. "Evli erkekler yalnızca kendi eşlerinin sevgisini kazanmaya çalışırken, evli kadınlar ise bütün erkeklere sahip olma eğilimindedirler." (Immanuel Kant, Anthropology from a Pragmatic Point of View, s. 208) "Kadın kendini herkesin beğenisi için bir nesne yapar." (Kant, Anthropology from a Pragmatic Point of View, 209) Ona göre “bir kadının çekiciliğinin temelinde cinselliği yatmaktadır.” (Kant, Güzellik ve Yücelik Duygusu Üzerine Gözlemler, 79) Kant, kadınları karakterize eden iki ilkeden bahseder. Bunlardan ilki türün devamlılığı, ikincisi ise toplumun yetiştirilmesi ve kadınlar tarafından inceltilmesidir. (Kant, Anthropology from a Pragmatic Point of View, 207) "Doğa tarafından kadına ‘verilen’ korkaklığın ve zayıflığın nedeni, kadının embriyoyu koruma zorunluluğundandır. Böylece kadınlar tehlikelerden uzak durarak embriyoyu koruyacaklardır. Bununla birlikte kadın, tabiatı gereği korkak olduğu için güçlü ve cesur erkeğin korumasını talep eder." (Kant, Anthropology from a Pragmatic Point of View, 207) Kant, kadının felsefe yapabilme imkanına da değinir: “Onun felsefi bilgeliği muhakeme etmek değil duygusallıktır.” (Immanuel Kant, Observations on the Feeling of the Beatiful and Sublime and Other Writings, çev. Patrick Frierson, Paul Guyer (New York: Cambridge University Press, 2011), 38) Kant bir kadının felsefeyle uğraşmasını, hele (muhtemelen erkek) bir yorumcu olmadan bunu yapmasını ‘hiç hoş olmayan bir iş’ olarak görmüştür. (Aliye Kovanlıkaya, “Kant’ta Cinsiyet Farklılığı,” Cinsiyetli Olmak içinde, ed. Zeynep Direk (İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2014), 11-12) "Okullu (eğitimli) kadınlar kitaplarını saatleri gibi kullanırlar. Onlar saatlerini sadece bir saate sahip oldukları bilinsin diye takarlar. Buna rağmen saatleri genellikle ya çalışmaz ya da doğru zamanı göstermez.” (Kant, Anthropology from a Pragmatic Point of View, 209) “Kadının büyük biliminin içeriği daha çok insanoğludur ve insanlık arasında da erkeklerdir.” (Kant, Pragmatik Açıdan Antropoloji ile Güzellik ve Yücelik Duyguları Üzerine Gözlemler, 75) Kadının uzmanlık alanının erkek olduğunu söyleyen bu söylemler, Kant’ın kadınlara verdiği rolün ve çizdiği sınırın en açık biçimde ifade edilmiş halidir. Kant, kadınların teorik bilgi eksikliklerinin olumsuz bir şey olmadığını hatta bu eksiklilerini güzellikleriyle ve candan dostluklarıyla kapattıklarını vurgular. Şöyle ki kadınlar, “Erkeğin kendi yetenekleriyle sağlamak zorunda olduğu kitabi bilgiden yoksunluklarını ve diğer eksikliklerini güzel endamlarıyla, neşeli naiflikleriyle ve büyüleyici dostluklarıyla yeterince telafi etmiş olurlar.” (Kant, Güzellik ve Yücelik Duygusu Üzerine Gözlemler, 86) Kant’ın kadınlarla ilgili görüşlerini özetleyecek olursak, kadınlar erkeklerin himayesine ihtiyaç duyan zayıf varlıklardır. Bu yüzden kadınlar doğanın kendilerine verdiği görevi yerine getirerek soylarını devam ettirmeli, bununla birlikte erkeğin gücü üzerine kurulu toplumun ilerlemesinde ve inceltilmesinde erkeğine yardımcı olmalıdır. Kant, akıl yürütmeyi gerektiren konularda kadınların bir rehbere (erkeğe) danışması gerektiğini belirterek kadınların akli meselelerdeki yetersizliğini göstermeye çalışmıştır. (Firdevs Demir, Kant’ın Kadınlarla İlgili Görüşlerinin Ahlak Felsefesi Bağlamında Değerlendirilmesi, Mizanü’l Hak İslami İlimler Dergisi, sayı: 5, 2017, s. 87-99)
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 28 | 22 | 1 | 5 | 69 | 29 | 71 | +40 |
2 | Fenerbahçe | 27 | 20 | 2 | 5 | 67 | 25 | 65 | +42 |
3 | Samsunspor | 28 | 15 | 7 | 6 | 44 | 32 | 51 | +12 |
4 | Beşiktaş | 27 | 13 | 6 | 8 | 41 | 27 | 47 | +14 |
5 | Eyüpspor | 28 | 12 | 8 | 8 | 41 | 32 | 44 | +9 |
6 | Başakşehir FK | 27 | 11 | 10 | 6 | 44 | 38 | 39 | +6 |
7 | Göztepe | 27 | 10 | 9 | 8 | 45 | 35 | 38 | +10 |
8 | Gaziantep FK | 27 | 11 | 11 | 5 | 36 | 36 | 38 | 0 |
9 | Kasımpaşa | 28 | 9 | 8 | 11 | 49 | 52 | 38 | -3 |
10 | Trabzonspor | 27 | 9 | 9 | 9 | 44 | 32 | 36 | +12 |
11 | Antalyaspor | 28 | 10 | 12 | 6 | 32 | 52 | 36 | -20 |
12 | Konyaspor | 28 | 9 | 12 | 7 | 34 | 40 | 34 | -6 |
13 | Çaykur Rizespor | 27 | 10 | 14 | 3 | 34 | 46 | 33 | -12 |
14 | Alanyaspor | 28 | 8 | 13 | 7 | 32 | 42 | 31 | -10 |
15 | Sivasspor | 28 | 8 | 14 | 6 | 38 | 46 | 30 | -8 |
16 | Bodrum FK | 28 | 8 | 14 | 6 | 22 | 33 | 30 | -11 |
17 | Kayserispor | 27 | 7 | 11 | 9 | 32 | 46 | 30 | -14 |
18 | Hatayspor | 27 | 4 | 16 | 7 | 29 | 51 | 19 | -22 |
19 | Adana Demirspor | 27 | 2 | 21 | 4 | 26 | 65 | 2 | -39 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 31 | 18 | 5 | 8 | 47 | 25 | 62 | +22 |
2 | Fatih Karagümrük | 31 | 16 | 7 | 8 | 50 | 30 | 56 | +20 |
3 | Erzurumspor FK | 31 | 16 | 9 | 6 | 45 | 26 | 54 | +19 |
4 | Gençlerbirliği | 31 | 14 | 8 | 9 | 40 | 32 | 51 | +8 |
5 | Bandırmaspor | 31 | 14 | 8 | 9 | 41 | 38 | 51 | +3 |
6 | İstanbulspor | 31 | 15 | 12 | 4 | 49 | 30 | 49 | +19 |
7 | Çorum FK | 31 | 12 | 9 | 10 | 40 | 33 | 46 | +7 |
8 | Amed SK | 31 | 11 | 7 | 13 | 35 | 28 | 46 | +7 |
9 | Boluspor | 31 | 12 | 10 | 9 | 37 | 30 | 45 | +7 |
10 | Ümraniyespor | 31 | 12 | 10 | 9 | 42 | 36 | 45 | +6 |
11 | Esenler Erokspor | 31 | 11 | 9 | 11 | 44 | 38 | 44 | +6 |
12 | Iğdır FK | 31 | 12 | 11 | 8 | 35 | 30 | 44 | +5 |
13 | Keçiörengücü | 31 | 11 | 11 | 9 | 49 | 42 | 42 | +7 |
14 | Pendikspor | 31 | 11 | 12 | 8 | 38 | 40 | 41 | -2 |
15 | Sakaryaspor | 31 | 9 | 10 | 12 | 41 | 45 | 39 | -4 |
16 | MKE Ankaragücü | 31 | 11 | 15 | 5 | 39 | 37 | 38 | +2 |
17 | Manisa FK | 31 | 11 | 16 | 4 | 38 | 42 | 37 | -4 |
18 | Şanlıurfaspor | 31 | 9 | 15 | 7 | 37 | 42 | 34 | -5 |
19 | Adanaspor | 31 | 6 | 16 | 9 | 26 | 50 | 27 | -24 |
20 | Yeni Malatyaspor | 31 | 0 | 31 | 0 | 11 | 110 | 21 | -99 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Sarıyer | 28 | 20 | 2 | 6 | 69 | 18 | 66 | +51 |
2 | Batman Petrolspor | 28 | 21 | 5 | 2 | 51 | 20 | 65 | +31 |
3 | GMG Kastamonuspor | 28 | 16 | 2 | 10 | 48 | 21 | 58 | +27 |
4 | Altınordu | 28 | 15 | 3 | 10 | 52 | 25 | 55 | +27 |
5 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 28 | 15 | 7 | 6 | 49 | 25 | 51 | +24 |
6 | İskenderunspor A.Ş. | 28 | 12 | 6 | 10 | 43 | 29 | 46 | +14 |
7 | Beykoz Anadolu | 28 | 13 | 9 | 6 | 38 | 37 | 45 | +1 |
8 | 1461 Trabzon FK | 28 | 10 | 11 | 7 | 35 | 32 | 37 | +3 |
9 | Fethiyespor | 28 | 9 | 9 | 10 | 30 | 28 | 37 | +2 |
10 | Kırklarelispor | 28 | 9 | 10 | 9 | 35 | 33 | 36 | +2 |
11 | 24Erzincanspor | 28 | 8 | 10 | 10 | 38 | 43 | 34 | -5 |
12 | Isparta 32 Spor | 28 | 6 | 10 | 12 | 25 | 31 | 30 | -6 |
13 | Sincan Belediye Ankaraspor | 28 | 7 | 13 | 8 | 31 | 35 | 29 | -4 |
14 | İnegölspor | 28 | 7 | 10 | 11 | 31 | 41 | 29 | -10 |
15 | Kepezspor FAŞ | 28 | 6 | 15 | 7 | 28 | 41 | 25 | -13 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 28 | 4 | 16 | 8 | 27 | 45 | 20 | -18 |
17 | Altay | 28 | 6 | 19 | 3 | 23 | 61 | 18 | -38 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 28 | 0 | 27 | 1 | 6 | 94 | 5 | -88 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 25 | 17 | 1 | 7 | 54 | 12 | 58 | +42 |
2 | Karşıyaka | 26 | 16 | 4 | 6 | 50 | 23 | 54 | +27 |
3 | Belediye Kütahyaspor | 25 | 14 | 5 | 6 | 45 | 26 | 48 | +19 |
4 | Düzcespor | 25 | 13 | 5 | 7 | 33 | 22 | 46 | +11 |
5 | Muş Spor Kulübü | 25 | 11 | 4 | 10 | 33 | 20 | 43 | +13 |
6 | Silifke Belediye Spor | 25 | 11 | 7 | 7 | 42 | 28 | 40 | +14 |
7 | Anadolu Üniversitesi | 25 | 10 | 8 | 7 | 33 | 28 | 37 | +5 |
8 | Artvin Hopaspor | 25 | 8 | 8 | 9 | 17 | 24 | 33 | -7 |
9 | Kahramanmaraşspor | 25 | 8 | 12 | 5 | 27 | 34 | 29 | -7 |
10 | Bulvarspor | 25 | 7 | 11 | 7 | 29 | 44 | 28 | -15 |
11 | Tokat Bld Plevnespor | 25 | 6 | 11 | 8 | 21 | 25 | 26 | -4 |
12 | Bornova 1877 | 25 | 5 | 10 | 10 | 31 | 42 | 25 | -11 |
13 | Kırşehir Futbol SK | 25 | 6 | 13 | 6 | 23 | 44 | 24 | -21 |
14 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 25 | 5 | 12 | 8 | 15 | 25 | 23 | -10 |
15 | Kuşadasıspor | 26 | 6 | 18 | 2 | 22 | 47 | 20 | -25 |
16 | Ergene Velimeşe | 25 | 3 | 17 | 5 | 11 | 42 | 14 | -31 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/04/2025 | Adana Demirspor | vs | Kayserispor |
05/04/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Sivasspor |
05/04/2025 | Başakşehir FK | vs | Konyaspor |
05/04/2025 | Antalyaspor | vs | Samsunspor |
06/04/2025 | Alanyaspor | vs | Bodrum FK |
06/04/2025 | Hatayspor | vs | Eyüpspor |
06/04/2025 | Fenerbahçe | vs | Trabzonspor |
07/04/2025 | Göztepe | vs | Gaziantep FK |
07/04/2025 | Kasımpaşa | vs | Beşiktaş |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/04/2025 | İstanbulspor | vs | Yeni Malatyaspor |
04/04/2025 | Amed SK | vs | Iğdır FK |
04/04/2025 | Şanlıurfaspor | vs | Boluspor |
05/04/2025 | Manisa FK | vs | Keçiörengücü |
05/04/2025 | Sakaryaspor | vs | Adanaspor |
05/04/2025 | Çorum FK | vs | Esenler Erokspor |
05/04/2025 | Fatih Karagümrük | vs | Erzurumspor FK |
06/04/2025 | Ümraniyespor | vs | Pendikspor |
06/04/2025 | Bandırmaspor | vs | Kocaelispor |
06/04/2025 | MKE Ankaragücü | vs | Gençlerbirliği |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2025 | Fethiyespor | vs | 1461 Trabzon FK |
02/04/2025 | Batman Petrolspor | vs | Karaköprü Belediyespor |
02/04/2025 | Beykoz Anadolu | vs | Adana 01 Futbol Kulübü |
02/04/2025 | GMG Kastamonuspor | vs | Altınordu |
02/04/2025 | Isparta 32 Spor | vs | Kepezspor FAŞ |
02/04/2025 | Kırklarelispor | vs | İnegölspor |
02/04/2025 | Sincan Belediye Ankaraspor | vs | Sarıyer |
06/04/2025 | Adana 01 Futbol Kulübü | vs | İskenderunspor A.Ş. |
06/04/2025 | Batman Petrolspor | vs | İnegölspor |
06/04/2025 | Sincan Belediye Ankaraspor - 24Erzincanspor | Sincan Belediye Ankaraspor ligdeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Sincan Belediye Ankaraspor yenilmez |
06/04/2025 | Sincan Belediye Ankaraspor - 24Erzincanspor | 24Erzincanspor ligdeki son 10 maçında hiç kazanamadı | Sincan Belediye Ankaraspor yenilmez |
06/04/2025 | Batman Petrolspor - İnegölspor | Batman Petrolspor ligde evindeki son 13 maçında hiç kaybetmedi | Batman Petrolspor yenilmez |
06/04/2025 | GMG Kastamonuspor - Kırklarelispor | GMG Kastamonuspor ligdeki son 15 maçında hiç kaybetmedi | GMG Kastamonuspor yenilmez |
06/04/2025 | Fethiyespor - Kepezspor FAŞ | Fethiyespor ligde evindeki son 8 maçında hiç kaybetmedi | Fethiyespor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
02/04/2025 | Anadolu Üniversitesi | vs | Kırşehir Futbol SK |
02/04/2025 | Düzcespor | vs | Bornova 1877 |
02/04/2025 | Ergene Velimeşe | vs | 23 Elazığ Futbol Kulübü |
02/04/2025 | Kahramanmaraşspor | vs | Bursaspor |
02/04/2025 | Muş Spor Kulübü | vs | Bulvarspor |
02/04/2025 | Silifke Belediye Spor | vs | Belediye Kütahyaspor |
02/04/2025 | Tokat Bld Plevnespor | vs | Artvin Hopaspor |
06/04/2025 | Anadolu Üniversitesi | vs | Düzcespor |
06/04/2025 | Muş Spor Kulübü - Tokat Bld Plevnespor | Tokat Bld Plevnespor ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kazanamadı | Muş Spor Kulübü yenilmez |
06/04/2025 | Bursaspor - 23 Elazığ Futbol Kulübü | 23 Elazığ Futbol Kulübü ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Bursaspor yenilmez |
06/04/2025 | Silifke Belediye Spor - Bornova 1877 | Bornova 1877 ligdeki son 10 maçında hiç kazanamadı | Silifke Belediye Spor yenilmez |
06/04/2025 | Muş Spor Kulübü - Tokat Bld Plevnespor | Muş Spor Kulübü ligde evindeki son 12 maçında hiç kaybetmedi | Muş Spor Kulübü yenilmez |
06/04/2025 | Bursaspor - 23 Elazığ Futbol Kulübü | Bursaspor ligde evindeki son 13 maçında hiç kaybetmedi | Bursaspor yenilmez |
06/04/2025 | Anadolu Üniversitesi - Düzcespor | Anadolu Üniversitesi ligde evindeki son 9 maçında hiç kaybetmedi | Anadolu Üniversitesi yenilmez |